Als de emotionele ontwikkeling in onze jeugd goed verloopt leren we onszelf te reguleren, vormen we een gezonde identiteit en kunnen we onze emoties uiten. Om dit te leren hebben we gezonde co-regulatie van onze ouders nodig.

We zoeken allemaal naar veiligheid in relaties. Maar als we opgegroeid zijn in een omgeving waar veel chaos & onrust was, is dat wat we kennen. Wat 'veilig' en 'vertrouwd' voor ons voelt, is feitelijk onveilig en chaotisch. Écht veiligheid kan daardoor heel onveilig voelen. Ik spreek veel mensen die daardoor continue in toxische relatiepatronen belanden, en vliegensvlug de benen nemen als ze een gezonde partner tegenkomen. Een stabiele, veilige relatie voelt vaak 'saai'. Simpelweg omdat ze niet gewend zijn wat echte rust en veiligheid is.

Het leven verandert.

In januari 2023 start de 7e editie van wat voorheen mijn traumaverwerking training was. De training is vernieuwd en heeft ook een nieuwe naam gekregen: 'Trauma & Lichaamsgericht werken'. Leer op een andere manier kijken, en op een andere manier werken. Ik heb de afgelopen jaren niet alleen duizenden uren aan videomateriaal bekeken, stapels aan vakliteratuur bestudeerd, ben opgeleid door internationale topexperts, en heb ook honderden cliënten en gezinnen in de praktijk begeleid. Maar heb vooral ook keihard aan mezelf gewerkt om in de praktijk te brengen wat ik zelf verkondig. In Nederland is er nog schrikbarend weinig kennis beschikbaar over een lichaamsgerichte aanpak & regulatie van het autonome zenuwstelsel. Trauma (opgeslagen overlevingsstress) zorgt ervoor dat een breed scala aan mentale- en/of fysieke klachten kunnen ontstaan.

Als je zenuwstelsel in FLOW is, ben je flexibeler en kun je gemakkelijker met dagelijkse stress omgaan. Trauma creëert een inflexibel zenuwstelsel. En dus ook het bijbehorende gedrag. Tegenwoordig identificeren we ons met allerlei labels en plakkers. Zolang we denken in termen van 'stoornissen' gaan we voorbij aan het feit dat deze 'stoornissen' ergens ontstaan zijn. Feitelijk zijn het overlevingsREACTIES . Als ik mezelf identificeer met het feit dat ik PTSS heb, man ben, 44 jaar oud, van de kleur rood houd, sterrenbeeld leeuw ben, en het liefst spaghetti eet, dan is dat een overtuiging die ik over mezelf heb. Of een overtuiging die mij gedeeltelijk is aangeleerd (of misschien is opgelegd). Een identiteit kan ook zijn: "Mijn brein functioneert anders, daarom kan ik dit niet" of erger nog "Ik heb PTSS en daarom doe ik zo. En daar begrijp jij toch niks van."

Eén van de eerste video's die ik 3 jaar geleden maakte ging over Borderline (BPS). Deze video was gericht op partners van iemand met BPS, en is inmiddels ruim 30.000 keer bekeken. Mensen met borderline, een borderline persoonlijkheidsstoornis (oftewel BPS) hebben last van wisselingen in hun stemming, gedachten en gedrag. De reden waarom ik deze video toentertijd maakte, is niet alleen omdat ik persoonlijk veel ervaringen had met Borderline in relaties, maar überhaupt omdat borderline een flinke impact heeft op partners. En uiteraard op de persoon met BPS zelf. De afgelopen jaren heb ik daar flink wat mensen bij begeleid. Partners weten zich vaak geen raad met wisselende stemmingen & onvoorspelbaar gedrag. Goedbedoelde hulp en ondersteuning van partners pakt vaak heel verkeerd uit. Meestal omdat ze niet weten waar dit gedrag vandaan komt, hoe ze het beste met dit gedrag om kunnen gaan en/of hoe ze het beste kunnen ondersteunen. Zeker partners die zeer empathisch zijn, lopen de kans zich te verliezen in een emotionele rollercoaster.

Deze week ben ik met een heel selecte groep internationale deelnemers gestart aan de Scientuïtive Educator (Beta Module) opleiding van trauma deskundige Irene Lyon. Irene is een internationale topexpert. Een ontzettende eer om als enige Nederlandse traumabehandelaar na een strenge selectie uitgekozen te zijn voor deze bijzondere training. Het is de eerste keer dat de training wordt gegeven, waarbij 24 deelnemers het programma gaan doorlopen, testen en voorzien van feedback. Uiteindelijk wordt scientuïtive educator vanaf volgend jaar als opleiding aangeboden. Een bijzondere, interactieve ervaring met zoveel deskundige internationale therapeuten en (trauma)behandelaars. Kippenvel en life changing!

Wereldwijd zijn er vele nieuwe inzichten ontstaan op het gebied van menselijk gedrag en de stresservaringen die hiermee samengaan. We leven in een wereld die per definitie traumatiserend is. Als mens staan we steeds verder af van onze natuur, wat tot een stapeling in geestelijke- en lichamelijke klachten leidt. Ondanks onze welvaart zijn er nog nooit zoveel chronisch zieken geweest en mensen met mentale klachten. Ruim 1 miljoen Nederlanders gebruiken antidepressiva. Er gaat duidelijk iets niet goed. Ook de rol van het gezin en (leef)omgeving is een doorslaggevende factor. Daar wordt de basis gelegd voor het verdere leven. (Vroegkinderlijk) trauma kan in allerlei vormen ontstaan. Lange tijd hebben we geprobeerd te begrijpen waar bepaalde symptomen en klachten vandaan kwamen. Maar een lijstje met criteria zegt niets over de oorsprong van het probleem. Trauma is complex, en komt vaak over meerdere generaties tot uiting. Steeds meer deskundigen zijn het er over eens dat de wijze waarop we naar diagnoses kijken eigenlijk niet meer van deze tijd is. Gabor Maté, Stephen Porges en Bessel van der Kolk hebben daar baanbrekend werk in gedaan. Zonder kennis van trauma en de werking van het autonome zenuwstelsel, doen we mensen die met deze klachten kampen ernstig tekort. Maar de gevolgen van een diagnose zijn vaak wel levenslang. Het wordt vaak een identiteit die zeer moeilijk los te laten is. Terwijl er met de juiste aanpak en kennis enorm veel te doen is om de gevolgen van trauma te verhelpen, en het leven leefbaar(der) te maken. Ik zie het dagelijks in de praktijk. Met een lichaamsgerichte (somatische) aanpak kan enorm veel worden gedaan op het gebied van traumaverwerking. Zowel grote- als kleine trauma's (micro trauma's) hebben invloed. Herstel is mogelijk met de juiste theoretische kennis en praktische tools. Het is een lifestyle.

Meestal zijn pijnlijke emoties die we niet kunnen verdragen, dezelfde emoties waar onze ouders vroeger mee worstelden. In plaats van ze te onderdrukken of ervoor weg te lopen: leer geleidelijk om met al je emoties te kunnen "zijn". Ook als dat in het begin ongemakkelijk of oncomfortabel voelt. Geef jezelf wat een ouder je niet heeft kunnen geven & integreer deze pijnstukken. Maak er je missie van.

Je autonome zenuwstelsel helpt je te beschermen en verdedigen tegen bedreigingen. Er vindt continue communicatie tussen je lichaam en brein , en van je brein naar je lichaam plaats. Daarmee 'scan' je je omgeving op veiligheid. Dit noemen we ook wel 'neuroceptie' volgens de polyvagaal theorie van Dr. Stephen Porges. Als we dagelijks veel stress ervaren ontwikkelen we strategieën om te overleven, en leven we continue in de waakstand. Op lange(re) termijn veroorzaakt dit disbalans in het autonome zenuwstelsel. (Chronische) disbalans kan leiden tot allerlei geestelijke- en lichamelijke problemen. Veel problemen die je ondervindt komen o.a. voort uit een combinatie van je fysiologie, psychologie, emoties en (niet onbelangrijk) de omgeving waarin je leeft en opgroeit.

Persoonlijke groei zal niet door iedereen gewaardeerd worden. Als je bewuster wordt komt het vaak voor dat je omgeving gaat veranderen. Je houding ten opzichte van jezelf en het leven gaat veranderen. Vaak betekent dat ook dat je relaties met mensen gaan veranderen, een andere vorm krijgen of zelfs beëindigd worden. Persoonlijke groei betekent dat je gewoontegedrag en oude conditioneringen los gaat laten. En dat je veel gaat afleren. Disfunctionele patronen en disfunctionele relaties gaan uit je leven verdwijnen.